50 سال میراث هاکوپیان

شرکت واحد صنعتی پوشاک هاکوپیان اولین و بزرگ‌ترین طراح و تولیدکننده تمام صنعتی پوشاک در ایران است. سومبات هاکوپیان، بنیان‌گذار این شرکت از دوران نوجوانی وارد حرفه خیاطی شد و پس از سال‌ها کسب تجربه در سال ۱۳۴۹ کارگاه کوچکی را در تهران تاسیس کرد. در ابتدای دهه ۸۰ آن کارگاه با هدف‌گذاری‌های بلند مدت و اندیشمندانه، تبدیل به یک شرکت صنعتی و کسب و کاری خانوادگی شد. با راه‌اندازی تکنولوژی هزاره سومِ صنعت پوشاک در خطوط تولیدی این شرکت، هنر خیاطی با صنعت در هم آمیخت.
هاکوپیان در حال حاضر دارای 24 فروشگاه زنجیره‌ای در سراسر کشور و بیش از ۴۰۰،۰۰۰ مشترک است. کلیه محصولات در سراسر کشور به طور هم‌زمان و با قیمتی یکسان عرضه می‌شود. محصولات هاکوپیان با نگاهی ویژه به جزئیات است که از سال‌های دور تا به امروز جلوه‌ای از سه باور اصلی شرکت یعنی وقار، زیبایی و کیفیت است. این تخصص هنرمندانه، خالق تجربه‌ای شخصی و منحصربه‌فرد با استفاده از بهترین پارچه‌های انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی و ترک به دست خیاطان کار آزموده و با سرپرستی کارشناسی ایتالیایی است.
اکنون با پنج دهه تجربه، هاکوپیان دیگر فقط عرضه‌کننده‌ی یک کالا نیست، بلکه یک برند فاخر و خوش‌نام ایرانی است؛

داستان هاکوپیان

از اواخر دوران حکومت قاجار، با سفر شاهان قاجار و عده‌ای از روشنفکران آن زمان به دیار فرنگ تغییرات اندکی در لباس پوشیدن ایجاد شد و در پی آن حرکت‌هایی در طراحی و دوخت پوشاک پدیدار گردید، از جمله اولین چرخ خیاطی را مظفرالدین شاه به همراه یک خیاط قفقازی به عنوان سوغات از فرنگ به تهران آورد تا لباس درباریان بوسیله چرخ دوخته شود و این موضوع حکایت از آن دارد که در آن دوران، تمام لباس‌ها با دست دوخته می‌شد.

در تاریخ آمده که نخستین کت و شلوار به سبک امروزی در دوران احمد شاه به ایران آورده شده و به تدریج با گرایش مردان ایرانی به ویژه روشنفکران و اعیان و اشراف به لباس امروزی، حرفه خیاطی رونق گرفت و استادکارانی مانند مارتیو توتونیان و هوسپ طاطاوسیان که به ایشان خیاط‌باشی هم می‌گفتند در دربار قاجار فعال و معروف شدند. مارتیو توتونیان در کشورهای مختلف چند نشان دریافت نموده بود. ناصرالدین شاه نیز نشان شیر و خورشید را به ایشان اهداء کرد.

اما طراحی و دوخت پوشاک در عصر حکومت پهلوی تحت تأثیر مدرنیته غرب قرار گرفت و فرهنگ مصرف پوشاک در ایران به‌طور آمرانه تغییر یافت و به تبع آن، طراحی و دوخت لباس با تحول همراه گردید. گرچه این تغییر دستوری رابطه جامعه، به ویژه طراحان پوشاک و پارچه را از تاریخ پربار ما در این رشته قطع کرد ولی علی‌رغم وقوع جنگ جهانی دوم و اشغال کشور، یک رشد چشمگیر در این حرفه صورت گرفت بطوری‌که در کمتر از ۵۰ سال نه تنها خیاطی به عنوان یک صنف قوی شکل گرفت بلکه رشته طراحی پوشاک به صورت محدود وارد آموزش عالی شد، و با تأسیس اولین کارخانه‌های تولید پوشاک، گام‌های صنعتی نیز برداشته شد.

سومبات هاکوپیان -بنیان‌گذار هاکوپیان- از نیمه دوم دهه چهل وارد مد و مدسازی شدند و در اواخر دهه چهل با یک آکادمی مد در اروپا ارتباط برقرار نموده و نشریات آن را بطور مرتب دریافت کردند،که این رابطه تا به امروز ادامه دارد. در اوایل دهه پنجاه، هنر مد و مدسازی به ویژه در پوشاک زنانه از طریق نمایش زنده مد در اماکن عمومی مانند سالن هتل‌ها، از کنج خانه‌ها خارج و به میان مردم آمد. در اوایل دهه پنجاه مدل‌های آقای هاکوپیان به ویژه در رشته مردانه به روی صحنه آمد و در سال ۱۳۵۳ در فستیوال مد برگ‌ریز، مدل‌های ایشان در طراحی و دوخت اول شد و در پی آن در سال ۵۴ با ارائه مجموعه‌ای از مدل‌های زنانه و مردانه گامی بلنددر مد لباس ایران برداشتند که تا آن زمان در ایران سابقه نداشت.

این گام جدید و بی‌سابقه، اجرای یک نمایش با شکوه و زنده مد بود که توسط ایشان برای اولین بار در ایران در هتل کنتینانتال تهران برگزار شد. این نخستین بار بود که یک مدساز ایرانی به‌طور مستقل این نمایش را در چنین سطحی برگزار کرد و شاید بتوان گفت که کلمه مدسازی برای اولین بار در ایران بر زبان‌ها جاری گردید. این موضوع به‌طور گسترده توجه رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب نمود و در گام بعدی با بهره‌گیری از مدل‌های ارائه شده در این نمایش، اولین ژورنال رنگی مد ایران را به نام هوکرپ در همان سال چاپ و منتشر کردند.

موضوع انتشار این ژورنال و برگزاری نمایش زنده مد تحت پوشش اخبار بین المللی قرار گرفت و خبرگزاری رویترز نه تنها این خبر را به خارج از کشور مخابره نمود، بلکه در مورد چند نمونه از مدل‌های ارائه شده اظهار نظر نمود و از دیدگاه هنری اعلام داشت که بخشی از مدل‌ها، الهامی از لباس‌های دهه ۱۹۳۰ اروپا بوده است که برای این خبرگزاری بسیار تعجب برانگیز بود که یک طراح ایرانی در آن سال‌ها به تاریخ لباس اروپا نگریسته است و حتی دو مدل از لباس‌های تاریخی ایران الهام گرفته شده بود که مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفت. با این اقدام رویترز، نام هاکوپیان از مرزهای ایران عبور کرد و به شهرت رسید.

علی‌رغم جوان بودن آقای هاکوپیان و شرکت هاکوپیان، این برند در بین مشتریان جایگاه ویژه‌ای بدست آورد و برای ادامه موفقیت در آینده یک برنامه بلند مدت طراحی و تنظیم شد. در سال ۱۳۵۷ انقلاب ایران به پیروزی رسید و طبق روال همه انقلاب‌ها، تغییرات در تمامی ابعاد به ویژه در بعد فرهنگی به وقوع پیوست و فرهنگ مصرف لباس به طور موقت تغییر نمود و عده‌ای به این باور رسیدند که مد و لباس به شکل آن روز در جامعه جایی نخواهد داشت و از طرف دیگر با شروع جنگ تحمیلی این اندیشه بیش از پیش تقویت گردید به‌طوری‌که در اوایل دهه ۶۰ کارخانه‌های لباس دوزی که عمدتاً در اختیار دولت قرار داشتند با تعطیلی مواجه شدند. ولی آقای هاکوپیان با آگاهی از تاریخ انقلاب‌ها به ویژه از جنگ جهانی دوم، دریافتند که چگونه بعد از جنگ و تثبیت انقلاب همه چیز به ویژه هنر طراحی لباس به شرایط عادی باز می‌گردد و هم چنین تجربه کشورهای اروپایی این پیش‌نگری را محقق نمود، به‌طور نمونه کشور ایتالیا بعد از جنگ جهانی دوم با چنان سرعتی در این رشته حرکت نمود که پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا در این رشته مانند انگلیس و فرانسه را پشت سر نهاد.

با توجه به اعتقاد راسخ ایشان در پیشرفت این حرفه، برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌های دولتی همکاری‌های موفقیت آمیزی انجام شد و علی‌رغم محدودیت‌هایی که برای بخش خصوصی در آن زمان جریان داشت، شرکت هاکوپیان از حرکت باز نایستاد و با ابتکارات بسیار خلاق طرح‌های خود را در نمایشگاه‌های بین المللی بازرگانی که در تهران برگزار می‌شد ارائه کرد و غرفه‌های ما همیشه مورد توجه بازدیدکنندگان داخلی و خارجی قرار می‌گرفت و این امر ما را بیش از پیش به آینده امیدوارتر می‌نمود.

تا دهه ۷۰ شرایط برای فعالیت بخش خصوصی همچنان محدود بود و در آن هنگام مدرسه عالی سمیه که امروز دانشگاه شریعتی است برای ارتقاء سطح علمی خود در رشته الگوسازی و مدل‌سازی از آقای هاکوپیان درخواست همکاری نمود که ایشان پذیرفتند و اولین دوره کلاس‌های ویژه را برای مدرسین آن مدرسه عالی برگزار نموده و از این طریق یک سیستم نوین اروپایی جایگزین روش‌های کهنه و فرسوده و غیر کارا شد و چند ترم نیز به تدریس دانشجویان پرداختند. مدتی بعد، از دانشگاه الزهرا دعوتی در همین زمینه دریافت کردند و چند سالی در آن دانشگاه تدریس نموده و همان سیستم نوین اروپایی را از طریق تدوین جزوات تخصصی و حرفه‌ای آموزش دادند که در کل سیستم آموزش عالی در این رشته تحول چشمگیری ایجاد نمود در پی این تحولات آموزشی در مقطع عالی، برای اولین بار رشته مهندسی پوشاک در دانشگاه امیرکبیر دایر شد که بار دیگر از ایشان دعوت به همکاری بعمل آمد و ایشان نهایت همکاری را انجام داده و به مدت ۳ یا ۴ ترم در آن دانشگاه به آموزش دانشجویان پرداختند.

در دهه ۸۰ که روزنه‌ای برای فعالیت بخش خصوصی گشوده شد، شرکت هاکوپیان گام بی‌سابقه دیگری در مسیر فعالیت‌های گسترده خود برداشت که در سال ۸۱ به نتیجه رسید و آخرین تکنولوژی هزاره سوم را در طراحی و دوخت که در بسیاری از موارد عصر صنعتی را نیز پشت سرنهاده بود برای اولین بار به ایران آورد و با افتخار تمام این پروژه را در کمتر از دو ماه نصب و راه اندازی نموده و به بهره‌برداری رساند.

ما با استفاده از نیم قرن تجربه خود در امر طراحی و دوخت، با هدف حفظ روح هنری در تولیداتمان شیوه سنتی در طراحی و دوخت را با این تکنولوژی پیشرفته ترکیب نمودیم که امروز هموطنان عزیز ما به ویژه خانواده بزرگ هاکوپیان (مشترکین بزرگوار) نتیجه آن را مشاهده می‌فرمایند.

در دهه ۸۰ ما با انتشار کاتالوگ‌‍‌های خود در هر فصل، مدل‌های کاملاً خلاق خود را ارائه نموده‌ایم. این حرکت موجب یک جهش عمده در مد و صنعت پوشاک کشور گردید. در گامی دیگر در راستای هویت بخشیدن به هنر طراحی و مدسازی برای اولین بار در ایران، با همکاری عده‌ای از اساتید محترم دانشگاه الزهرا، انجمن طراحان لباس و پارچه تشکیل گردید و آقای هاکوپیان به عنوان نخستین رئیس هیئت مدیره آن انجمن انتخاب شدند.

امروز مد به عنوان موتور محرکه صنایع، به ویژه صنایع مصرفی در حد یک صنعت مسئولیت‌پذیر و سازنده در تمامی ابعاد از جمله در بعد هنری، اجتماعی و اقتصادی و حتی امور محیط زیست به حق تبدیل به یک موضوع جهانی گردیده است.

در بعد هنری با توجه به اصل تنوع‌طلبی در پوشش که اکثر مردم جهان به آن گرایش یافته‌اند، هاکوپیان موفق گردیده که با آفرینش زیبایی‌های گوناگون پاسخگوی این نیاز همگانی در سطح کشور باشد. خشنوذیم از اینکه که هرگز از مد به عنوان فریاد و جنجال استفاده نکرده‌ایم و همیشه وقار و زیبایی را هدف اصلی قرار داده‌ایم، چرا که از نظر اجتماعی بر این باور بودیم و هستیم که جوانان ما با فرهنگی غنی و با وقار رشد کرده‌اند و نباید دچار هرج و مرج شوند، زیرا امروزه لازمه موفقیت و پیشرفت، نظم و آرامش در اندیشه و کار می‌باشد.

از چند دهه پیش طراحان و مدسازان جهان در مورد فرهنگ‌سازی برای تولید و مصرف کالا به ویژه پوشاک تولید شده از مواد طبیعی مانند پشم، پنبه و ابریشم اقدام نمودند که از یک طرف بهداشت و سلامتی فردی را تأمین می‌نماید و از طرف دیگر در چرخه بازیافت هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌سازد. ما در راستای حفظ محیط زیست و تغییر فرهنگ مصرف لباس در سه دهه گذشته کارهای بسیار انجام داده‌ایم، بطوری‌که در جامعه ما علی‌رغم مشکلات استفاده از پوشاکی که در آن مواد طبیعی بکار رفته، توجه عده کثیری از مصرف‌کنندگان به این سو جلب شده است، تا آنجایی‌که امروزه در تولیدات شرکت هاکوپیان بیش از ۷۰ درصد مواد طبیعی مورد استفاده قرار گرفته است. در مجموع، با توجه به فرایند‌هایی که بطور دقیق و مستمر در تولیدات ما اجرا می‌گردد، نام هاکوپیان، وقار، زیبایی و کیفیت را برای مصرف کننده تداعی می‌نماید.

جوایز ملی و بین المللی

هاکوپیان با پایبندی به سه اصل زیبایی، وقار و کیفیت، تکیه بر دانش و فناوری‌های جدید، توسعه‌ی منابع انسانی ارزشمند و بازنگری مداوم در اهداف و اندیشه‌ها، توانسته است موفقیت‌ها و افتخارات بسیاری به دست آورد که از جمله‌ی مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد فوق اشاره کرد.